TR: Türev Piyasalar Nedir
Türev Piyasalar Nedir ve Spot Varlıklarla Nasıl Dengelenir?
Kripto para dünyasında sıkça duyduğunuz "türev piyasalar" terimi, başlangıçta karmaşık görünebilir. Ancak temelde, varlığın kendisi yerine, o varlığın gelecekteki fiyatına dair anlaşmalar yaptığınız bir alandır. Bu piyasalar, Spot market işlemlerinden farklı olarak, risk yönetimi ve potansiyel kazanç fırsatları sunar. Türev ürünlerin en yaygını Futures contract (vadeli sözleşmelerdir).
Bu rehberde, türev piyasaların ne olduğunu, bunları spot varlıklarınızı korumak (hedge etmek) için nasıl kullanabileceğinizi ve temel teknik göstergelerle ne zaman işlem yapmanız gerektiğini basitçe öğreneceksiniz. Unutmayın, türev işlemler yüksek risk içerir, bu yüzden Kaldıraçsız İşlem Nedir ile başlamak her zaman en iyisidir.
Türev Piyasalar ve Vadeli Sözleşmelerin Temelleri
Türev ürünler, değerini dayanak varlıktan (bu durumda kripto para birimlerinden, örneğin Bitcoin) alan finansal araçlardır. Spot piyasada, bir kripto parayı anında satın alır ve anında sahip olursunuz. Türev piyasalarda ise, belirli bir tarihte, belirli bir fiyattan alım veya satım yapma sözleşmesi yaparsınız.
Vadeli sözleşmelerin temel özellikleri şunlardır:
1. **Dayanak Varlık:** Sözleşmenin dayandığı varlık (örneğin BTC, ETH). 2. **Tarih:** Sözleşmenin sona ereceği veya uzlaşılacağı tarih (Sürekli vadeli sözleşmeler hariç). 3. **Kaldıraç:** Türev piyasaların en önemli ve riskli özelliğidir. Kaldıraçlı İşleme Giriş ile az bir teminatla büyük pozisyonlar açabilirsiniz.
Türev piyasaların varlığı, yatırımcılara Hisse Senedi Piyasası Ile Kripto Farkı gibi geleneksel piyasalarda da bulunan temel bir avantaj sağlar: Fiyat düşüşlerinden de kâr etme potansiyeli (kısa pozisyon).
Spot Varlıkları Koruma (Hedging) Amacıyla Vadeli İşlemler
Pek çok kişi türev piyasaları sadece yüksek kaldıraçla spekülasyon yapmak için kullanır. Ancak türevlerin en akıllıca kullanımı, mevcut spot varlıklarınızı beklenmedik fiyat düşüşlerine karşı korumaktır. Bu işleme hedging (koruma) denir.
Diyelim ki elinizde 1 BTC var ve bunun değerinin yakın zamanda düşeceğinden endişeleniyorsunuz, ancak BTC’yi satmak istemiyorsunuz (çünkü uzun vadede yükselişe inanıyorsunuz). İşte burada kısmi hedging devreye girer.
Basit Bir Kısmi Koruma Örneği:
1. **Spot Durum:** 1 BTC sahibisiniz. 2. **Analiz:** BTC’nin kısa vadede %10 düşebileceğini düşünüyorsunuz. 3. **Hedge:** BTC’nin yarısı kadar (0.5 BTC) bir kısa pozisyon açmak için vadeli işlem piyasasına girersiniz. Bu işlemi yaparken Kaldıraç Oranını Seçme Kriterleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Eğer fiyat %10 düşerse:
- Spot varlığınızın değeri %10 azalır (kayıp).
- Açtığınız kısa vadeli pozisyonunuz %10 kâr eder (kazanç).
Bu iki etki birbirini büyük ölçüde dengeleyecektir. Bu, Spot Varlıklarınızı Koruma Yolları arasında en popüler olanıdır. Eğer fiyat artarsa, spot varlığınız değer kazanır, ancak kısa pozisyonunuz küçük bir miktar kaybeder. Kaybınız, spot varlığınızın kazancından daha az olacaktır.
Bu tür dengeleme işlemleri için Stabil Koin Kullanım Alanları da önemlidir, zira hedge yaparken varlıklarınızı geçici olarak stabil tutabilirsiniz.
İşlem Zamanlaması İçin Temel Teknik Göstergeler
Türev piyasalarda başarılı olmak için sadece ne zaman alım/satım yapacağınızı değil, aynı zamanda ne zaman pozisyon açıp kapatacağınızı da bilmeniz gerekir. Bu, Teknik Analiz Nedir? bilgisini gerektirir. Aşağıda, giriş ve çıkış noktalarını belirlemek için kullanılan üç temel gösterge bulunmaktadır.
Fiyat Grafiği Okuma Temelleri üzerinde bu göstergeleri kullanırken, her zaman Risk Ödül Oranını Belirleme kuralına uyun.
1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)
RSI (Relative Strength Index), bir varlığın aşırı alım veya aşırı satım koşullarında olup olmadığını gösterir.
- **Aşırı Satım (70 üzeri):** Genellikle bir varlığın çok fazla satıldığı ve yakında bir geri dönüş (yukarı yönlü) yapabileceği anlamına gelir. Basit Bir RSI Geri Dönüş Ticareti için potansiyel bir giriş noktası olabilir.
- **Aşırı Alım (30 altı):** Varlığın çok fazla alındığı ve düşüşün başlayabileceği anlamına gelir. Bu, spot varlığınızı korumak için kısa pozisyon açmayı düşünebileceğiniz bir zamandır.
2. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
MACD (Moving Average Convergence Divergence), iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi gösterir ve momentumdaki değişimleri yakalamaya yardımcı olur.
- **Alım Sinyali:** MACD çizgisi, Sinyal çizgisini aşağıdan yukarıya kestiğinde (kesişim) ve tercihen sıfır çizgisinin üzerinde kaldığında bir alım sinyali olarak yorumlanabilir.
- **Satım Sinyali:** MACD çizgisi, Sinyal çizgisini yukarıdan aşağıya kestiğinde bir satım sinyali oluşur.
3. Bollinger Bantları
Bollinger Bands üç çizgiden oluşur: Üst bant, orta çizgi (genellikle 20 dönemlik Basit Hareketli Ortalama) ve alt bant.
- **Bant Genişlemesi:** Bantlar daraldığında (buna Bollinger Bantları Sıkışması Ticareti denir), büyük bir fiyat hareketinin yaklaştığına işaret eder.
- **Orta Çizgi:** Bollinger Bantları Orta Çizgisi genellikle fiyatın ortalama değerini temsil eder. Fiyat bu çizginin üzerinde kaldıkça yükseliş trendi, altında kaldıkça düşüş trendi teyit edilir.
Örnek Gösterge Kullanımı Tablosu
Aşağıdaki tablo, bir spot yatırımcısının, olası bir düşüş öncesinde nasıl bir pozisyon alabileceğini göstermektedir:
Durum | Gösterge Sinyali | Önerilen Eylem (Hedge Amaçlı) |
---|---|---|
Potansiyel Zirve | RSI 75'in Üzerinde | Spot varlığın %50'si için kısa pozisyon açmayı düşünün. |
Trend Dönüşü | MACD kesişimi aşağı yönlü | Mevcut uzun pozisyonu azaltın veya kısa pozisyon açın. |
Volatilite Beklentisi | Bollinger Bantları Sıkışması | Yüksek hareket öncesi pozisyon büyüklüğünü azaltın. |
Bu göstergeleri kullanırken, her zaman Mum Grafiği Anlamları gibi temel görsel ipuçlarını da kontrol etmelisiniz.
Psikolojik Tuzaklar ve Risk Yönetimi Notları
Türev piyasalar, kaldıraç nedeniyle psikolojik olarak çok daha zorlayıcıdır. Başarılı bir türev yatırımcısı olmanın yolu, disiplinli olmaktan geçer.
1. **FOMO (Kaçırma Korkusu):** Fiyat hızla yükselirken pozisyona girmek isteme dürtüsü. Bu, genellikle en kötü zamanda alım yapmanıza neden olur. 2. **FUD (Korku, Belirsizlik, Şüphe):** Fiyat düşerken panikleyip zararına satış yapmak. 3. **Sürekli İzleme:** Türev pozisyonları, özellikle kaldıraçlıysa, sürekli izlenmelidir. Platform güvenliği için Platform Güvenliği İlkeleri ve İki Faktörlü Kimlik Doğrulama Kurulumu hayati önem taşır.
Risk Yönetimi:
Türev piyasalarda her zaman bir stop-loss (zarar durdur) emri kullanın. Bu, pozisyonunuzun belirli bir seviyenin altına düşmesi durumunda otomatik olarak kapanmasını sağlar ve sermayenizin tamamını kaybetmenizi önler. Ayrıca, yaptığınız her işlemi kaydettiğiniz bir İşlem Günlüğü Tutmanın Faydaları oluşturmak, hatalarınızı görmenizi sağlar.
Unutmayın, türev piyasalar, Kaldıraçsız İşlem Nedir ile kıyaslandığında çok daha yüksek risk taşır. Eğer piyasaya yeniyseniz, önce küçük miktarlarla ve düşük kaldıraçla başlayın. Ayrıca, vadeli işlemler genellikle Kripto Vadeli İşlemlerde Funding Rates Nedir ve Nasıl Hesaplanır? gibi ek maliyetlere tabidir.
See also (on this site)
- Spot Ve Vadeli İşlemler Risk Dağılımı
- Temel Spot İşlem Stratejileri
- Yeni Başlayanlar İçin Vadeli İşlemler Kavramları
- Basit Risk Dengeleme Yöntemleri
- Spot Varlıklarınızı Koruma Yolları
- Kaldıraçsız İşlem Nedir
- Kaldıraçlı İşleme Giriş
- İlk Vadeli İşlem Pozisyonu Açma
- Kısa Pozisyon Almanın Mantığı
- Uzun Pozisyon Açma Teknikleri
- RSI Ile Alım Sinyali Bulma
- RSI Aşırı Alım Bölgesi
Recommended articles
- Leveraj Nedir?
- Kripto Para Nedir?
- Teknik Analiz Nedir?
- Kripto Vadeli İşlemlerde Funding Rates Nedir ve Nasıl Hesaplanır?
Recommended Futures Trading Platforms
Platform | Futures perks & welcome offers | Register / Offer |
---|---|---|
Binance Futures | Up to 125× leverage, USDⓈ-M contracts; new users can receive up to 100 USD in welcome vouchers, plus lifetime 20% fee discount on spot and 10% off futures fees for the first 30 days | Sign up on Binance |
Bybit Futures | Inverse & USDT perpetuals; welcome bundle up to 5,100 USD in rewards, including instant coupons and tiered bonuses up to 30,000 USD after completing tasks | Start on Bybit |
BingX Futures | Copy trading & social features; new users can get up to 7,700 USD in rewards plus 50% trading fee discount | Join BingX |
WEEX Futures | Welcome package up to 30,000 USDT; deposit bonus from 50–500 USD; futures bonus usable for trading and paying fees | Register at WEEX |
MEXC Futures | Futures bonus usable as margin or to pay fees; campaigns include deposit bonuses (e.g., deposit 100 USDT → get 10 USD) | Join MEXC |
Join Our Community
Follow @startfuturestrading for signals and analysis.